Μέσω της ΒΑΑ αναμένεται να υλοποιηθούν παρεμβάσεις που θα καλύπτουν το σύνολο των στρατηγικών παραμέτρων της Περιφέρειας για τη νέα προγραμματική περίοδο όπως:
- χωροταξία
- πολιτισμός
- περιβάλλον
- μεταφορές
- έξυπνες εφαρμογές για ενίσχυση της έξυπνης επιχειρηματικότητας
- δικτύωση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού
Η διαμόρφωση της στρατηγικής για τη ΒΑΑ θα στηριχθεί κυρίως στις πολύ καλά επεξεργασμένες προτάσεις του υπό θεσμοθέτηση Ρυθμιστικού Σχεδίου Ιωαννίνων, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις που προέκυψαν λόγω της οικονομικής κρίσης την τελευταία πενταετία, με αποτέλεσμα να προσαρμοστεί η στρατηγική του Ρυθμιστικού Σχεδίου στις ανάγκες της άμεσης παρέμβασης για την ανάσχεση της υψηλής ανεργίας και της οικονομικής ύφεσης, για την ανάπτυξη ενός οργανωμένου δικτύου κοινωνικής προστασίας για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, καθώς και για την αντιμετώπιση των φαινομένων της φτώχειας σε ολοένα και αυξανόμενες ομάδες του πληθυσμού. Θα ληφθεί επίσης υπ’ όψιν και το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Αστικής Ανάπτυξης (ΟΣΑΑ) Δήμου Ιωαννιτών το οποίο ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2010.
2.2.Ανάλυση της Στρατηγικής
«Βιώσιμη ορίζεται η ανάπτυξη που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της παρούσας γενιάς, χωρίς να μειωθεί η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες και φιλοδοξίες.»[1]
Η Βιώσιμη Ανάπτυξη στηρίζεται στην ισόρροπη, ισότιμη και σε βάθος χρόνου επιδίωξη τριών πυλώνων: Οικονομία, Περιβάλλον, Κοινωνία, μέσα από:
- Συνδυασμένες σταθμίσεις πολλών παραμέτρων σε διαφορετικά επίπεδα, σε συνάρτηση με τον παράγοντα χρόνο.
- Ειλικρινή, τεκμηριωμένο και εποικοδομητικό διάλογο και διαβούλευση μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών.
- Συντονισμένες ενέργειες και ενεργοποίηση όλων.
Για να επιτύχουμε αυτή την παράλληλη και ισόρροπη ανάπτυξη των τριών πυλώνων για ολόκληρη την περιφέρεια και κατ’ επέκταση το Κράτος, πρέπει να εισχωρήσουμε πρώτα στην κλίμακα της κοινωνίας, δηλαδή στις πόλεις.
Οι πόλεις ως χωρικές συγκεντρώσεις ανθρώπινης δραστηριότητας και επικοινωνίας, αποτελούν τις μηχανές της ευρωπαϊκής οικονομίας παρέχοντας θέσεις εργασίας και υπηρεσίες και λειτουργούν ως καταλύτες δημιουργικότητας και καινοτομίας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Δήμος Ιωαννιτών θέτει ως όραμα της Στρατηγικής Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (Β.Α.Α.) την «Ανάδειξη των Ιωαννίνων ως ανοιχτής λειτουργικής πόλης ευρωπαϊκής αναγνωρισιμότητας και εμβέλειας, με Ενεργειακή, Περιβαλλοντική και Κοινωνική Προστιθέμενη Αξία για τους κατοίκους, τους εργαζόμενους και τους επισκέπτες».
Στο πλαίσιο του νέου ρόλου που καλείται να αναλάβει ο Δήμος, το προτεινόμενο σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης υποστηρίζει μια στρατηγική προώθησης εκείνων των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της πόλης και προοπτικών – ευκαιριών ανάδειξής τους που θα προσδώσουν στα Γιάννενα τη δυνατότητα ανάδειξής τους σε μείζον αστικό κέντρο και εθνικό πόλο ανάπτυξης στα πλαίσια του σχεδιασμού του εθνικού χώρου, καθώς και σε ιδιαίτερο κόμβο του ευρωπαϊκού αστικού συστήματος στα πλαίσια των πολιτικών της Ε.Ε.
Επιπλέον, η επαναπύκνωση της πόλης γίνεται πρόσταγμα, πρωτίστως περιβαλλοντικό και πολεοδομικό, αλλά και κοινωνικό, καθώς υποστηρίζεται ότι θα ενισχύσει την κοινωνική συνοχή και τη κοινωνικότητα.
Η Στρατηγική της ΒΑΑ του Δήμου Ιωαννιτών για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 ενσωματώνει ενδεικτικά στοχευμένες παρεμβάσεις αστικής αναζωογόνησης, ενεργειακής αποδοτικότητας σε δημοτικές υποδομές, βιώσιμης αστικής κινητικότητας, προώθησης της απασχόλησης, προαγωγής της κοινωνικής συνοχής και αντιμετώπισης φαινομένων φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης Β.Α.Α. εφαρμόζονται παρεμβάσεις σε δύο διακριτά και ιεραρχημένα επίπεδα:
- 1ο επίπεδο: Στοχευμένες παρεμβάσεις εντός της ΑΛΕ με έμφαση και ένταση σε «χωρικούς πόλους» ανάπτυξης, που αναδεικνύουν την κεντρικότητα των Ιωαννίνων. Στη μελετώμενη ΑΛΕ εντοπίζονται «ώριμοι» πόλοι ανάπτυξης, καθώς και «δυναμικές» υποπεριοχές για την ανάπτυξη / στήριξη και δημιουργία «νέων» πόλων ανάπτυξης.
- 2ο επίπεδο: Στοχευμένες παρεμβάσεις σε τοπικά κέντρα με στόχους αφενός τη λειτουργική τους διασύνδεση με τους δυναμικούς πόλους και αφετέρου τη διάχυση της τοπικής ανάπτυξης σε ολόκληρη την περιοχή παρέμβασης.
Στο πλαίσιο των ανωτέρω, απεικονίζονται στο παρακάτω σχήμα οι σχέσεις που διαμορφώνουν την αρχιτεκτονική της στρατηγικής της Β.Α.Α. και των παραμέτρων που την εξειδικεύουν και τη διαμορφώνουν.
Οι «Τύποι Δράσεων» αποτελούν ενδιάμεσο εργαλείο σχεδιασμού των Δράσεων της Β.Α.Α., εξειδικεύουν τους Ειδικούς Στόχους της Β.Α.Α., ενώ δίδουν έμφαση και αναδεικνύουν τα καινοτόμα χαρακτηριστικά του οράματος και της στρατηγικής του Δήμου. Η ανάλυση των «Τύπων Δράσεων» οδηγεί σε Έργα (Πράξεις) τα οποία συμβάλλουν στην ωρίμανση και αναλυτική κοστολόγηση των παρεμβάσεων.
[1] Παγκόσμια Επιτροπή για το Περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη, Επιτροπή Brundtland, 1987
2.2.1.Στρατηγικοί Στόχοι
Η λογική της στρατηγικής που αναπτύσσεται μέσω της ΒΑΑ του Δήμου Ιωαννιτών δομείται στα ακόλουθα επίπεδα:
- Σε Στρατηγικούς Στόχους (Σ.Σ.), οι οποίοι εκφράζουν το όραμα του Δήμου και εξασφαλίζουν την ολοκληρωμένη προσέγγιση των προτεινόμενων παρεμβάσεων.
- Σε Άξονες Παρέμβασης (Α.Π.), οι οποίοι εξειδικεύουν τη στρατηγική του Δήμου.
Οι Στρατηγικοί Στόχοι της ΒΑΑ παρατίθενται στον ακόλουθο Πίνακα:
Πίνακας 1: Στρατηγικοί Στόχοι της ΒΑΑ
|
Σ.Σ. 1:
|
Ανάδειξη και ενδυνάμωση του διακρατικού – εθνικού – διαπεριφερειακού ρόλου της πόλης των Ιωαννίνων.
|
|---|---|
|
Σ.Σ. 2:
|
Προώθηση της βιώσιμης οργάνωσης, της λειτουργικότητας και της εδαφικής συνοχής στην αστική περιοχή των Ιωαννίνων, υπέρ της ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντος, της αποτελεσματικότητας των διασυνδέσεων και της προσαρμογής στις νέες απαιτήσεις της βιώσιμης κινητικότητας και ενεργειακής διαχείρισης.
|
|
Σ.Σ. 3:
|
Προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος, της ιστορικότητας της πόλης και της πολιτιστικής κληρονομιάς ως παράγοντες ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και προώθησης της απασχόλησης.
|
|
Σ.Σ. 4:
|
Υποστήριξη της κοινωνικής συνοχής και προώθηση στην απασχόληση, μέσω ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομικής επιχειρηματικότητας. Προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.
|
|
Σ.Σ. 5:
|
Διευκόλυνση της πρόσβασης στην εργασία σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες μέσω ενεργητικών πολιτικών καθώς και προληπτικών μέτρων.
|
|
Σ.Σ. 6:
|
Ανάσχεση των συνεπειών της κρίσης και αντιμετώπιση των φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού, φτώχειας και κοινωνικής εξαθλίωσης με την ανάπτυξη ολοκληρωμένων δομών και λειτουργιών κοινωνικής φροντίδας, κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης.
|
Πίνακας 2: Άξονες Παρέμβασης της ΒΑΑ
| Άξονες Παρέμβασης Στρατηγικής ΒΑΑ του Δ. Ιωαννιτών | |
|---|---|
| ΑΠ1 | Βελτίωση της ελκυστικότητας και της ανταγωνιστικότητας του μητροπολιτικού κέντρου των Ιωαννίνων |
| ΑΠ2 | Προσαρμογή στις αρχές της Ευφυούς Πόλης |
| ΑΠ3 | Βελτίωση της προσβασιμότητας και αναδιάταξη της αστικής κινητικότητας |
| ΑΠ4 | Υποστήριξη ανθρώπινου δυναμικού, ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, καταπολέμηση της φτώχειας και των διακρίσεων |
| ΑΠ5 | Τεχνική υποστήριξη της εφαρμογής |
Στον πίνακα matrix που ακολουθεί παρουσιάζεται η συμβολή των Αξόνων Παρέμβασης της Στρατηγικής ΒΑΑ στους Στρατηγικούς Στόχους.
Πίνακας 3: Συμβολή των Αξόνων Παρέμβασης της Στρατηγικής ΒΑΑ στους Στρατηγικούς Στόχους
|
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ/ ΑΞΟΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
|
ΑΠ1: Βελτίωση της ελκυστικότητας και της ανταγωνιστικότητας του μητροπολιτικού κέντρου των Ιωαννίνων
|
ΑΠ2: Προσαρμογή στις αρχές της Ευφυούς Πόλης
|
ΑΠ3: Βελτίωση της προσβασιμότητας και αναδιάταξη της αστικής κινητικότητας
|
ΑΠ4: Υποστήριξη ανθρώπινου δυναμικού, ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, καταπολέμηση της φτώχειας και των διακρίσεων
|
|---|---|---|---|---|
|
ΣΣ1: Ανάδειξη και ενδυνάμωση του διακρατικού – εθνικού – διαπεριφερειακού ρόλου της πόλης των Ιωαννίνων
|
v
|
v
|
||
|
ΣΣ2: Προώθηση της βιώσιμης οργάνωσης, της λειτουργικότητας και της εδαφικής συνοχής στην αστική περιοχή των Ιωαννίνων, υπέρ της ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντος, της αποτελεσματικότητας των διασυνδέσεων και της προσαρμογής στις νέες απαιτήσεις της βιώσιμης κινητικότητας και ενεργειακής διαχείρισης
|
v
|
v
|
v
|
|
|
ΣΣ3: Προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος, της ιστορικότητας της πόλης και της πολιτιστικής κληρονομιάς ως παράγοντες ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και προώθησης της απασχόλησης.
|
v
|
v
|
||
|
ΣΣ4: Υποστήριξη της κοινωνικής συνοχής και προώθηση στην απασχόληση, μέσω ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομικής επιχειρηματικότητας. Προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού
|
v
|
|||
|
ΣΣ5: Διευκόλυνση της πρόσβασης στην εργασία σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες μέσω ενεργητικών πολιτικών καθώς και προληπτικών μέτρων.
|
v
|
|||
|
ΣΣ6: Ανάσχεση των συνεπειών της κρίσης και αντιμετώπιση των φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού, φτώχειας και κοινωνικής εξαθλίωσης με την ανάπτυξη ολοκληρωμένων δομών και λειτουργιών κοινωνικής φροντίδας, κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης.
|
v
|
*Σημειώνεται ότι ο ΑΠ5: Τεχνική υποστήριξη της εφαρμογής, έχει οριζόντιο χαρακτήρα εφόσον ο ρόλος του είναι υποστηρικτικός προς το σύνολο των παρεμβάσεων που θα υλοποιηθούν και ως και τούτου δεν κρίνεται σκόπιμη η αντιστοίχησή του με τους στρατηγικούς στόχους της ΒΑΑ.
